Inicijativa „Građanke za ustavne promjene“ je 22. decembra 2015. godine u Sarajevu organizovala konferenciju čiji su ciljevi bili aktuelizacija ustavnih promjena koje su duži period potpuno marginalizovane od strane domaće političke javnosti ali i međunarodnih aktera u BiH i izvan nje, kao i problematizovanje pitanja učešća žena u pregovaračkim procesima.
Uvodničari/ke na konferenciji bili su: Tijana Cvjetićanin, Goran Marković, Jan Snaidauf, Lejla Gačanica, Samra Filipović Hadžiabdić, Memnuna Zvizdić i Lidija Živanović.
Na konferenciji su učestvovala 63 predstavnika/ca organizacija civilnog društva i državnih institucija, akademske zajednice, međunarodnih organizacija, ambasada i fondacija u Bosni i Hercegovini koji su zaključili da:
– Postojeći Ustav ne sadrži eksplicitno odredbe koje se odnose na ravnopravnost polova što se mora nužno promijeniti,
– Ustav BiH garantuje najviše standarde ljudskih prava ali ne obezbjeđuje njihovo ostvarivanje u praksi. Dvostruko normiranje ljudskih prava u Ustavu stvara zabunu u praksi i neophodno je reformisati Ustavom garantovan Katalog ljudskih prava.
Preporuke učesnika/ca konferencije:
- Od suštinskog značaja za demokratske procese u Bosni i Hercegovini je da se dijalog o ustavnim promjenama ponovo otvori i vrati u institucionalni okvir i da se civilno društvo i građani/ke Bosne i Hercegovine uključe u te procese, te da žene moraju biti ravnopravni partneri u dijalogu o reformi Ustava u kojoj definisanje ostvarivanja ženskih ljudskih prava treba da postane jedan od prioriteta.
- Katalog ljudskih prava nužno je redefinisati u Ustavu BiH, obezbijediti mu jedinstveno tumačenje i institucionalnu provedbu i zaštitu.
- Potrebno je otvoriti dijalog sa EU i drugim međunarodnim akterima u BiH o metodologiji pregovaračkih procesa u Bosni i Hercegovini. Svi dosadašnji pregovori su vođeni u uskim krugovima političkih stranaka, van institucija države BiH i isključivali su iz procesa donošenja odluka sve druge grupe i njihove potrebe. Ovi procesi ni na koji način nisu uvažavali rodni aspekt.
- Potrebno je maksimalno koristiti potencijal UN Rezolucije 1325 i Akcionog plana za njenu implemetaciju u cilju uključivanja žena u pregovaračke procese i procese donošenja odluka na svim nivoima odlučivanja.
Sve navedene zaključke i preporuke incijativa “Građanke za ustavne promjene” je uputila institucijama, političkim partijama, ambasadama, delegaciji EU u BiH i drugim relevantnim akterima i akterkama.
