Posljednjih nekoliko dana policija zabranjuje građanima okupljanje ispred Hrama Hrista Spasitelja u Banjaluci, ograničavajući im slobodu kretanja u okolini Hrama, te zastrašujući i uznemiravajući građane. Tim povodom, mi dole potpisani, u cilju zaštite osnovnih ljudskih prava i sloboda, upućujemo najoštriji protest i najozbiljnije upozorenje javnosti, zbog zloupotrebe institucionalne sile.
U centru najvećeg grada Republike Srpske flagrantno se krše zakoni, Ustav Republike Srpske, Ustav BiH i međunarodne konvencije. Pravni sistem Republike Srpske ruše oni koji bi morali da ga štite, a Republika Srpska postaje društvo represije, sile i nepravde.
Iz policije tvrde da svoje postupanje temelje na tome da se svaki skup mora prijaviti shodno odredbama Zakona o javnom okupljanju, te da intervenišu na osnovu dopisa Crkvene opštine Banjaluka. U skladu s tim, javno tražimo odgovore na pitanja:
1. Da li je Crkvena opština Banjaluka postala prvostepeni i drugostepeni sud, a policija je dužna da sprovede „izvršenje” njenih „sudskih” odluka? Ako je tako, čemu onda služe institucije, po ustavu sekularne, Republike Srpske?
2. Zašto je policija dozvoljavala da se više mjeseci na Trgu Krajine okuplja grupa „Pravda za Davida”, koja ni tada nije imala prijavljena okupljanja? Da li će MUP RS odgovarati, jer je mjesecima dozvoljavao neprijavljene skupove i time kršio zakon?
3. Na koji način je nekoliko desetina građana, koji se mole i pale svijeće, ugrozilo bezbjednost ljudi i imovine, a tu bezbjednost ne ugrožavaju manifestacije na kojima se, na istom mjestu, u organizaciji institucija Srpske i/li SPC, okupi nekoliko hiljada ljudi?
4. Zašto policija, protivno Ustavu, ograničava slobodu kretanja građana, koji „neprijavljeni” pale svijeće u okviru crkvenog kompleksa? Po toj logici, svako okupljanje ljudi u vjerskim objektima moralo bi biti „razbijeno” od strane policije, ukoliko nije prijavljeno. Da li su policiji bili prijavljeni svi skupovi oko crkve, svaka svadba i krštenje, organizovani u istom vjerskom prostoru?
5. Na koji način policija određuje ko smije, a ko ne smije da se šeta na određenim mjestima i boravi u određenim ugostiteljskim objektima? Na osnovu čega policajci na licu mjesta, bez ikakvih odluka pravosudnih organa, dijele građane na „podobne” i „nepodobne”?
6. Na osnovu kojeg zakona i čije naredbe policajci legitimišu novinare, prijete im privođenjem, te legitimišu i zastrašuju građane, koji im se učine „sumnjivim”?
Pored svega navedenog, građani su počeli dobijati kazne zbog kritike rada državnih službenika, što je protivno Ustavu Republike Srpske, Ustavu BiH i Konvenciji za zaštitu ljudskih prava i osnovnih sloboda.
Podsjećamo, sve se ovo dešava više od godinu dana nakon još uvijek nerazjašnjenog ubistva Davida Dragićevića. David je pronađen mrtav 24. marta 2018. godine. Nakon što su slučaj pokušali prikazati kao samoubistvo, a stradalog mladića optužiti za pljačku, nadležni organi su, tek pod ogromnim pritiskom javnosti, priznali da se radi o ubistvu i pokrenuli istragu protiv više NN lica. Do danas, od strane institucija Republike Srpske i Bosne i Hercegovine, nije otkriveno ko je ubio Davida. Za razliku od rada na otkrivanju i procesuiranju ubica, institucije su prethodnih mjeseci bile nevjerovatno revnosne kada je u pitanju gušenje protesta građana, koji javno pitaju ko je ubio Davida. Ta je revnost kulminirala 25. decembra prošle godine, brutalnim razbijanjem mirnih protesta, a policajci koji su tada tukli i maltretirali goloruke građane, još nisu odgovarali za to.
Javno tražimo odgovore od Ministarstva unutrašnjih poslova Republike Srpske na sva postavljena pitanja, koja će takođe biti poslata na njihovu adresu.
Banjalučki centar za ljudska prava
UG Oštra nula
Helsinški parlament građana Banja Luka
UG eTrafika.net
Centar za mlade KVART
Civil Rights Defenders
